از زمان قدیم تا به امروزه، قلیان در بین مردم ایران جایگاه ویژه ای داشته و در طول قرن ها و سال‌های مختلف با وجود ممنوعیت استعمال آن، توانسته جایگاه خود را در بین بخش های مختلف جامعه به عنوان تفریح و کسب‌وکار حفظ کند.
افرادی که به طور معمول برای رفع خستگی و آرامش ذهنی، به اصطلاح قلیان چاق می‌کنند، یکی از دغدغه‌های مهمشان؛ مضرات تنباکوهای مختلف و کاهش ضررهای ناشی از استفاده طولانی مدت آن است.
در این میان می‌توان گفت قلیان خوانسار به جهت استفاده تنباکوی طبیعی مرغوب، شکل ظاهری؛ قلیانی با تنگ آب سفالی، تنه چوبی، نی چوبی بلند و گیرایی بالا، رفته رفته در ایران از محبوبیت خاصی برخوردار شده است.
تنباکو خوانسار چیست؟
تنباکو خوانسار در واقع به همان تنباکو چوب گفته می‌شود.
این تنباکو به دلیل پیداش آن در شهر خوانسار به این اسم شناخته شده و براساس منطقه ای که محصول کشت می‌شود، به نام های دیگری از جمله؛ برازجانی، کاشانی و … نیز معروف است.
تنباکو خوانسار در دسته تنباکوهای سنگین قرار دارد و در مقاسیه با انواع دیگر تنباکو، گیرایی بالاتر و دود کمتری دارد.
روش‌های تهیه تنباکوی خوانساری
ابتدا به این مسئله توجه داشته باشید که در قلیان خوانسار ذغال سرخ شده مستقیم روی تنباکو قرار می‌گیرد و نیازی به استفاده از ورق آلومینیومی (فویل) در سری قلیان نیست.
تنباکو خوانسار به 3 روش آماده می‌شود؛ خشک،نمدار و شرابی.
روش خشک:
در این روش تنباکو را شسته و آب آنرا به صورت کامل گرفته و روی سری قلیان می‌گذارید.
روش نمدار:
در روش نمدار، تنباکو را به مدت نصف روز در آب خیسانده، حدوداً 10 الی 12 ساعت زمان نیاز دارد؛ تا مقداری از طمع تلخ و تندوتیز آن گرفته شود، سپس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش شرابی:
در روش شرابی ابتدا تنباکو را شسته، سپس داخل سری قلیان ریخته و با انگشت گلوگاه زیر سری قلیان را گرفته و روی تنباکو مقداری آب بیریزید؛ که مخلوطی از تنباکو با آب داشته باشید، هنگامیکه سری را روی قلیان می‌گذارید، آب تنباکو وارد بدنه قلیان می‌شود، سپس ذغال روی آن گذاشته و استفاده می‌کنید.
تفاوت قلیان خوانسار با میوه‌ای چیست؟
قلیان حاوی 400 ماده سمی و سرطان زاست، که تنباکوهای میوه‌ای علاوه بر این 400 نوع سم موجود، به دلیل فرایند تخمیر پوست میوه و افزودن اسانس های طمع و عطر، سموم بیشتری به آن اضافه می‌کند.
تنباکو خوانسار از خشک کردن برگ، تنه و شاخه گیاه توتون بدست می‌آید و در تولید آن هیچ‌گونه مواد افزودنی و اسانسی به کار گرفته نمی‌شود، همچنین میزان دود کمتری نسبت به مدل میوه‌ای وارد ریه فرد می‌کند.
دلایل محبوبیت تنباکو خوانسار
کیفیت عالی؛ شرایط آب‌وهوای شهرستان خوانسار به خصوص شهر ویست باعث شده توتون و تنباکو مرغوبی کشت و برداشت شود. همچنین فرآوریی آن با مواد اولیه مرغوب، ماندگاری، طمع و عطر بی‌نظیر از عوامل محبوبیت تنباکو خوانسار است.
قیمتی ارزان؛ که باعث می‌شود برای افرادی که مصرف روزانه دارند مقرون به صرفه باشد.
تنوع محصول؛ این محصول در قالب برگ تنباکو، تنباکو خشک یا چوب، شیره تنباکو و توتون های مختلف سیگار موجود است و همین امر جذابیت آنرا برای مصرف کنندگان بیشتر می‌کند.
مضرات تنباکو خوانسار
نیکوتین موجود در تنباکو سبب وابستگی جسمی و اعتیاد فرد مصرف کننده می‌شود و با توجه به پژوهش های انجام شده در این زمینه ممکن است بیماری‌های زیر را به همراه داشته باشد؛
- بیماری های قلبی و عروقی
- بیماری های ریوی
- ابتلا به سرطان حنجره، سرطان لثه، سرطان های دستگاه گوارشی
- تصلب شرایین
- اختلالات اعصاب و روان
- دگرگونی‌های خلق‌وخو و خواب
- کاهش حافظه و قوای جنسی
فواید تنباکو خوانسار
مردم بر این باورند؛ که تنباکو خوانسار فوایدی هم دارد که توصیه می‌شود الزاماً قبل از انجام، با پزشک مربوطه مشورت کنید. این فواید عبارت‌اند از:
از جوشانده این توتون به صورت ضماد برای تسکین درد و بی حسی اعضاء و به صورت شستشو برای قطع ترشحات سفید مهبل استفاده می‌شود.
برای از بین بردن شپش سر، موها را با آبی که تنباکو را در آن خیسانده شده است، ماساژ دهید.
از خاکستر تنباکوی خوانسار برای بهبود در روند خوب شدن زخم استفاده می‌شود.
در گذشته از ترکیب روغن گل سرخ با تنباکو، برای درمان جوش‌های پوستی استفاده می‌کردند.
باورهای غلط درباره قلیان
تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر می‌شود و مواد مضر آن تصفیه می‌شود
کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند. این دود به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.
استنشاق دود قلیان ریه ها را نمی‌سوزاند، به همین دلیل مضر نیست
دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه ها را نمی‌سوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین‌تر آن قرار دارد خنک می‌شود. با اینکه دود خنک می‌شود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.
کشیدن قلیان سالم‌تر از کشیدن سیگار است
قلیان به طریقی متفاوت دود تولید می‌کند. دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می‌شود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در سری قلیان قرار دارد با ذغالی تولید می‌شود که گازهای خطرناک موجود در آن خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد. محصول نهایی آن یعنی دود، یکسان است که حاوی مواد سرطان‌زاست.
نتیجه‌گیری
در این مقاله سعی کردیم توضیح مختصری و مفیدی درمورد تنباکو خوانسار و تفاوت آن با تنباکو میوه‌ای بدهیم.
اما صرف نظر از تفاوت های آن‌ها باید به این مسئله توجه داشته باشید، که قلیان و مشتقات آن به صورت کلی برای فرد قلیانی و افراد در معرض دود قلیان شامل عواقب و عوارض جبران ناپذیری است، پس توصیه می‌شود؛
در حد امکان از مصرف هرگونه تنباکو خودداری کنید و دنبال جایگزنی برای آن نباشید.
